Starożytny Egipt
Blog o Starożytnym Egipcie.
O mnie
- Cześć! Mam na imię Adam
- mam 13 lat, mieszkam w Polsce, interesuję się Starożytnym Egiptem i uwielbiam piłkę nożną.
Wprowadzenie
Starożytni Egipcjanie wybudowali piramidy, sfinksa, mumifikowali zmarłych, wymyślili pismo obrazowe- hieroglify, stworzyli materiał pisarski- papirus. Byli bardzo pomysłowi i dlatego starożytny Egipt tak bardzo mnie fascynuje.
Wynalazki
Piramidy, Sfinks, Hieroglify, Mumifikacja, Papirus, System Irygacyjny- to tylko niektóre z wynalazków Egipcjan. Według mnie starożytni Egipcjanie byli najbardziej pomysłowym narodem w starożytności. Jestem pewien że wiele innych osób też tak uważa
Historia
Cywilizacja egipska należała do największych w świecie starożytnym. Powstała w dolinie najdłuższej rzeki świata, Nilu.
Z czasem utworzyły się tam dwa silne państwa- w Egipcie Górnym (południowym) i Dolnym ( w delcie Nilu).
Z czasem utworzyły się tam dwa silne państwa- w Egipcie Górnym (południowym) i Dolnym ( w delcie Nilu).
Piramidy w Egipcie
.jpg)
Tak najprawdopodobniej wyglądały w starożytności
Bogowie Egipscy
Egipcjanie mieli wielu bogów. Oto oni:
ATUM - przedstawiany w postaci mężczyzny z koroną faraonów na głowie. W teologii miasta Heliopolis opisywany jako prabóg: pierwszy pagórek wyłoniony z praoceanu.
RE (Ra) - bóg Słońca. Jego głowę zdobi dysk słoneczny. Kapłani miasta Heliopolis także istniała ten- złączyli jego kult z wcześniejszym kultem boga Amona. Tworzył pary z wieloma bogami. Był słońcem, które świeciło w południe, właścicielem barki, którą wszyscy bogowie płyną po niebie (czyli wewnątrz bogini Nut) każdego dnia ze wschodu na zachód z krainy życia do krainy umarłych. Płynęli, aby odrodzić siebie i świat dnia następnego, podtrzymać porządek kosmosu uosobiony w postaci bogini Maat.
PTAH -przedstawiany jako mężczyzna z ogoloną głową, z berłem w ręku. W Memfis był uważany za boga-stwórcę całego świata mocą myśli i słowa. Jego świętym zwierzęciem był byk Apis.
SOBEK - bóg-krokodyl, którego uważano, szczególnie w okresie XI i XII dynastii (dzieje Egiptu obejmują XXX dynastii), za stwórcę świata.
ANUBIS - bóg zmarłych. Jego świętym zwierzęciem był czarny pies (prawdopodobnie błędnie uważany też za szakala). Anubis pomagał Ozyrysowi w świecie umarłych, gdzie prześwietlał myśli człowieka.
TOT (Thot) = bóg Księżyca i władca czasu przedstawiany jako ibis, pawian albo człowiek z głową tych zwierząt. Uznany za wynalazcę pisma, stał się opiekunem pisarzy. Poczytywany był także za twórcę kalendarza. Kapłani z miasta Hermopolis widzieli w nim stwórcę całego kosmosu i bogów.
ATON - tarcza słoneczna utożsamiana z wczesnym odzwierciedleniem boga słonecznego. Pojawił się w czasach XVIII dynastii; jeden z jej faraonów, zakochany w Atonie, przyjął imię Echnaton (tzn. "pożyteczny dla Atona"), założył nową stolicę religijną dla całego Egiptu i rozpoczął prześladowania kultu innych bogów. Niektórzy religioznawcy widzą w tym wydarzeniu narodziny monoteizmu - pierwszego w dziejach ludzkości.
OZYRYS - władca świata umarłych i ich sędzia, przedstawiany często w postaci mumii. Każdy Egipcjanin chciał się z nim utożsamić po śmierci, aby przejąć jego moc zmartwychwstania (Ozyrysa zabił bóg Set, wskrzesili zaś inni bogowie przy pomocy bogini Izydy).
HATHOR bogini nieba i uosobienie Wielkiej Macierzy, przedstawiana najczęściej w dwóch postaciach: kobiety z dyskiem słonecznym na głowie między rogami albo jako krowa. Była okiem Horusa i okiem Re, łzami, z których powstał człowiek. Opiekunka kobiet rodzących i Drzewo Życia po śmierci. Utożsamiały się z nią żony faraonów. Inne boginie, jak choćby Maat, Izyda, Nut, Sachmet, Bastet, Neit, Seszat, Mut przejmowały jej cechy. Jako bogini Uto-Wadżet (atakująca kobra), była promieniami słońca: życiodajnymi i śmiercionośnymi, które symbolizował ureusz (znak węża), noszony na czole przez władców.
AMON - bóg o niebieskiej skórze i głowie zdobionej dwoma piórami. W rękach trzyma bicz i znak życia anch. Jego znaczenie rosło od XI dynastii, gdy Teby stały się stolicą Egiptu. Utrzymał wysoką pozycję przez ponad 200 lat, zwykle w parze Amon-Re.
HORUS - przedstawiany jako sokół 1ub człowiek z jego głową. Uosabiał cały Egipt. Faraonowie utożsamiali się z Horusem i przejmowali różne jego imiona. Słońce i księżyc były jego oczami, stąd tytuł Pana Niebios. Horusa-faraona otaczały zwykle boginie: Nechbet (sęp) i Wadżet (kobra), które symbolizowały połączony Egipt Górny i Dolny oraz uosabiały Hathor.
SET - gwałtowny Pan Burzy, piorunów i pustyni. Jego świętym zwierzęciem był dziwny czworonóg (połączenie osła-antylopy-świni-psa). Możliwe, że był najważniejszym bogiem Egiptu przed I dynastią; zdetronizował go Horus (słynne są przekazy o ich walce). Zaczynając od XXV dynastii, staje się wcieleniem zła, utożsamiany z przeciwnikiem wszystkich bogów Egiptu i ludzi - wężem Apopisem. Tymczasem wcześniej przedstawiano go, jak stoi w barce Re i przebija włócznią złego Apopisa. Możliwe, że Seta uważano za boga obcokrajowców, o których opinia była coraz gorsza. Pojawiło się przekonanie, że "Horus jest bogiem Egiptu, a Set wszystkich innych narodów". Miał być jedynym bogiem, który nie umrze.
CHNUM - bóg z głową barana, który lepił ludzi i bogów na kole garncarskim. Często łączony z Re i innymi bogami.
IZYDA - małżonka i mścicielka Ozyrysa, opiekunka świata, przedstawiana, podobnie jak Hathor, z dyskiem słonecznym. Ani dla starożytnych Egipcjan, ani dla nas sens imion wielu bogów nic jest znany. Na przykład imię boga Re miało kryć w sobie tajemnicę pilnie strzeżoną nawet przed innymi bogami. Magiczny papirus turyński opowiada o bogini Izydzie, która chce podstępem wydrzeć Re znajomość jego prawdziwego imienia; Re próbuje ją oszukać słowami: "Rano jestem Chepre, w południe Re, Atum wieczorem".
ATUM - przedstawiany w postaci mężczyzny z koroną faraonów na głowie. W teologii miasta Heliopolis opisywany jako prabóg: pierwszy pagórek wyłoniony z praoceanu.
RE (Ra) - bóg Słońca. Jego głowę zdobi dysk słoneczny. Kapłani miasta Heliopolis także istniała ten- złączyli jego kult z wcześniejszym kultem boga Amona. Tworzył pary z wieloma bogami. Był słońcem, które świeciło w południe, właścicielem barki, którą wszyscy bogowie płyną po niebie (czyli wewnątrz bogini Nut) każdego dnia ze wschodu na zachód z krainy życia do krainy umarłych. Płynęli, aby odrodzić siebie i świat dnia następnego, podtrzymać porządek kosmosu uosobiony w postaci bogini Maat.
PTAH -przedstawiany jako mężczyzna z ogoloną głową, z berłem w ręku. W Memfis był uważany za boga-stwórcę całego świata mocą myśli i słowa. Jego świętym zwierzęciem był byk Apis.
SOBEK - bóg-krokodyl, którego uważano, szczególnie w okresie XI i XII dynastii (dzieje Egiptu obejmują XXX dynastii), za stwórcę świata.
ANUBIS - bóg zmarłych. Jego świętym zwierzęciem był czarny pies (prawdopodobnie błędnie uważany też za szakala). Anubis pomagał Ozyrysowi w świecie umarłych, gdzie prześwietlał myśli człowieka.
TOT (Thot) = bóg Księżyca i władca czasu przedstawiany jako ibis, pawian albo człowiek z głową tych zwierząt. Uznany za wynalazcę pisma, stał się opiekunem pisarzy. Poczytywany był także za twórcę kalendarza. Kapłani z miasta Hermopolis widzieli w nim stwórcę całego kosmosu i bogów.
ATON - tarcza słoneczna utożsamiana z wczesnym odzwierciedleniem boga słonecznego. Pojawił się w czasach XVIII dynastii; jeden z jej faraonów, zakochany w Atonie, przyjął imię Echnaton (tzn. "pożyteczny dla Atona"), założył nową stolicę religijną dla całego Egiptu i rozpoczął prześladowania kultu innych bogów. Niektórzy religioznawcy widzą w tym wydarzeniu narodziny monoteizmu - pierwszego w dziejach ludzkości.
OZYRYS - władca świata umarłych i ich sędzia, przedstawiany często w postaci mumii. Każdy Egipcjanin chciał się z nim utożsamić po śmierci, aby przejąć jego moc zmartwychwstania (Ozyrysa zabił bóg Set, wskrzesili zaś inni bogowie przy pomocy bogini Izydy).
HATHOR bogini nieba i uosobienie Wielkiej Macierzy, przedstawiana najczęściej w dwóch postaciach: kobiety z dyskiem słonecznym na głowie między rogami albo jako krowa. Była okiem Horusa i okiem Re, łzami, z których powstał człowiek. Opiekunka kobiet rodzących i Drzewo Życia po śmierci. Utożsamiały się z nią żony faraonów. Inne boginie, jak choćby Maat, Izyda, Nut, Sachmet, Bastet, Neit, Seszat, Mut przejmowały jej cechy. Jako bogini Uto-Wadżet (atakująca kobra), była promieniami słońca: życiodajnymi i śmiercionośnymi, które symbolizował ureusz (znak węża), noszony na czole przez władców.
AMON - bóg o niebieskiej skórze i głowie zdobionej dwoma piórami. W rękach trzyma bicz i znak życia anch. Jego znaczenie rosło od XI dynastii, gdy Teby stały się stolicą Egiptu. Utrzymał wysoką pozycję przez ponad 200 lat, zwykle w parze Amon-Re.
HORUS - przedstawiany jako sokół 1ub człowiek z jego głową. Uosabiał cały Egipt. Faraonowie utożsamiali się z Horusem i przejmowali różne jego imiona. Słońce i księżyc były jego oczami, stąd tytuł Pana Niebios. Horusa-faraona otaczały zwykle boginie: Nechbet (sęp) i Wadżet (kobra), które symbolizowały połączony Egipt Górny i Dolny oraz uosabiały Hathor.
SET - gwałtowny Pan Burzy, piorunów i pustyni. Jego świętym zwierzęciem był dziwny czworonóg (połączenie osła-antylopy-świni-psa). Możliwe, że był najważniejszym bogiem Egiptu przed I dynastią; zdetronizował go Horus (słynne są przekazy o ich walce). Zaczynając od XXV dynastii, staje się wcieleniem zła, utożsamiany z przeciwnikiem wszystkich bogów Egiptu i ludzi - wężem Apopisem. Tymczasem wcześniej przedstawiano go, jak stoi w barce Re i przebija włócznią złego Apopisa. Możliwe, że Seta uważano za boga obcokrajowców, o których opinia była coraz gorsza. Pojawiło się przekonanie, że "Horus jest bogiem Egiptu, a Set wszystkich innych narodów". Miał być jedynym bogiem, który nie umrze.
CHNUM - bóg z głową barana, który lepił ludzi i bogów na kole garncarskim. Często łączony z Re i innymi bogami.
IZYDA - małżonka i mścicielka Ozyrysa, opiekunka świata, przedstawiana, podobnie jak Hathor, z dyskiem słonecznym. Ani dla starożytnych Egipcjan, ani dla nas sens imion wielu bogów nic jest znany. Na przykład imię boga Re miało kryć w sobie tajemnicę pilnie strzeżoną nawet przed innymi bogami. Magiczny papirus turyński opowiada o bogini Izydzie, która chce podstępem wydrzeć Re znajomość jego prawdziwego imienia; Re próbuje ją oszukać słowami: "Rano jestem Chepre, w południe Re, Atum wieczorem".
Rysunek na papirusie
Mumifikacja
Egipcjanie wierzyli w życie po śmierci. Uważali że ludzi należy odpowiednio przygotować do podróży w zaświaty, dlatego grzebali zmarłych wraz z przedmiotami codziennego użytku (niekiedy nawet z figurkami symbolizującymi niewolników).
Ważnym elementem była mumifikacja, której cel stanowiło zabezpieczenie zwłok przed rozkładem, zgodnie z przekonaniem że tylko w ciele może przetrwać dusza. Mumie umieszczano w sarkofagach wraz z magicznymi przedmiotami i Księgą Umarłych, zawierającą zaklęcia przydatne w przyszłym życiu. Mumifikacja faraona lub dostojnika państwowego trwała około 70 dni. Polegała na usunięciu mózgu i innych narządów, moczeniu ciała w roztworze sody, jego odwodnieniu w soli, nasyceniu substancjami żywicznymi, wypełnieniu ziołami i owinięciu bandażami wykonanymi z lnu.
Ważnym elementem była mumifikacja, której cel stanowiło zabezpieczenie zwłok przed rozkładem, zgodnie z przekonaniem że tylko w ciele może przetrwać dusza. Mumie umieszczano w sarkofagach wraz z magicznymi przedmiotami i Księgą Umarłych, zawierającą zaklęcia przydatne w przyszłym życiu. Mumifikacja faraona lub dostojnika państwowego trwała około 70 dni. Polegała na usunięciu mózgu i innych narządów, moczeniu ciała w roztworze sody, jego odwodnieniu w soli, nasyceniu substancjami żywicznymi, wypełnieniu ziołami i owinięciu bandażami wykonanymi z lnu.
Egipska mumia kota
Faraon
Jedno z określeń władcy starożytnego Egiptu, używane przez Greków (będące zniekształconą wersją greckiego peer-aa – 'wielki dom').
Insygnia faraona
od lewej: nechacha, nemes oraz heka